ELİ BELİNDE MOTİFİ

ELİ BELİNDE MOTİFİ

Dişiliği, doğurganlığı, uğur ve bereketi simgeleyen Eli belinde motifi; Ana Kız, Gelin Kız, Kibele, İştar, Kazan Kulpu gibi isimleri olan ve kökeni binlerce yıl öncesine dayanan bir kültürel miras ögesidir. Mezopotamya ve Anadolu’da oldukça yaygın olarak kullanılmış bu motif, kadın’ı ve kadın’ın gücünü imlemesi bakımından oldukça önemlidir.

En dikkat çekici örneklerine Çatalhöyük, Hacılar, Beycesultan gibi yerleşimlerde Anadolu’da rastladığımız Eli belinde, kadınların “soyların devamı” ve “sosyal rollerine” atıf için halı ve kilimlere dokunmuş, tahıl çuvallarına ve çömleklere bereket göstergesi olarak işlenmiş; kundaklara ve yastık kılıflarına huzur ve kısmet nişanesi olarak nakışlanmıştır.

Biliyoruz ki Türk halı ve kilimlerinde insan motifi yerine Eli belindenin farklı formları görülür. Bu anlamda Eli belinde, sembolik olarak çok işlevli bir figürdür. Bir yandan neşe ve mutluluk belirtisi iken, öten yandan “ellerini beline koyarak ayakta duran kadın” formuyla kadının dirayeti ve sinirli hâline vurgu yapmaktadır.

Her motif bir istek, bir arzu ve bir düşüncenin sembolüdür. Eli belinde motifi de, analık duygusuna yapılan göndermedir. Eli belindeyi mendiline işleyen evli kadınlar, bu mendilleri bir evlatları olacağı haberini eşlerine vermek için kullanmıştır. Bir “baby shower” misali; ancak daha derin, daha özgün, daha duygusal…