Şahmeran figürü, Orta Asya’dan Mezopotamya’ya ve oradan Anadolu’ya kadar farklı biçimlerde işlenmiştir. Mitolojik eserlerde en gizli sırların koruyucusu ve derindeki bilgilerin özü olan Şahmeran, yarı insan, yarı yılan ve genellikle dişi bir karakter olarak karşımıza çıkar.
Yılan imgesi, neredeyse tüm dünya mitlerinde Şahmeran’ın farklı versiyonlarıyla eşleştirilir. O, doğadaki şifanın kaynağıdır. Onun etini yiyenlerden bazıları ölür, bazıları şifa bulur. Türk mitoloji hikâyelerinde sıradan bir büyücüyü Lokman Hekim yapar, Yunan mitolojisinde sağlık tanrıçaları yılan şekilli bir asa ile birlikte resmedilir, Sümer mitlerinde Hayat Ağacı’nı o temsil eder.
Fakat Şahmeran sadece şifa olgusu ile bağdaştırılamaz. Estetiğin, güzelliğin ve en değerli bilgilerin hâkimiyetini elinde tutan bu karakter, tüm anlatılarda başına gelen kötülüklerle adından söz ettirir. Şahmeran, ihanet ve zorbalıkla muamele edilmenin metaforudur. Ahlak ve erdem sahibi olmasına karşın zulme uğramış, ezilmiş ve kendi dünyasına hapsedilmiş masum kadınların çığlığının timsalidir.